“มะเร็งปอด” ไม่สูบบุหรี่… ก็ยังเสี่ยงได้! เพราะปัจจัยเสี่ยงไม่ได้มีแค่ควันบุหรี่เท่านั้น

มะเร็งปอด คือ หนึ่งในโรคมะเร็งที่พบได้บ่อยและมีอัตราการเสียชีวิตสูงที่สุดในประเทศไทยและทั่วโลก โดยในประเทศไทย มะเร็งปอดเป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับ 2 รองจากมะเร็งตับและท่อน้ำดี ซึ่งส่วนใหญ่ผู้ป่วยจะมาพบแพทย์เมื่อเข้าสู่ระยะลุกลาม ส่งผลให้การรักษาได้ผลน้อยลง
สาเหตุและปัจจัยเสี่ยงของมะเร็งปอด
-
การสูบบุหรี่ – เป็นปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญที่สุด โดยเฉพาะผู้ที่สูบบุหรี่มาเป็นเวลานาน
-
การได้รับควันบุหรี่มือสอง (Passive Smoking) – ผู้ที่ไม่สูบบุหรี่แต่สูดดมควันจากผู้สูบเป็นประจำก็มีความเสี่ยงเพิ่มขึ้น
-
การสัมผัสสารเคมีหรือมลภาวะ – เช่น แร่ใยหิน (Asbestos), เรดอน, ฝุ่นควัน, ไอเสีย, สารพิษในโรงงาน
-
โรคปอดเรื้อรัง – เช่น วัณโรค ถุงลมโป่งพอง
-
พันธุกรรมหรือประวัติคนในครอบครัว – หากมีญาติสายตรงเคยเป็นมะเร็งปอด
-
มลภาวะทางอากาศ – โดยเฉพาะในเขตเมืองใหญ่ที่มีค่าฝุ่น PM 2.5 สูงเป็นประจำ
อาการของมะเร็งปอด
ในระยะแรกของโรค อาจไม่มีอาการแสดงชัดเจน แต่เมื่อโรคลุกลามมากขึ้น ผู้ป่วยอาจมีอาการต่อไปนี้:
-
ไอเรื้อรังนานหลายสัปดาห์
-
ไอเป็นเลือด หรือมีเสมหะปนเลือด
-
หายใจลำบาก หรือเจ็บหน้าอก
-
น้ำหนักลดโดยไม่ทราบสาเหตุ
-
เหนื่อยง่าย อ่อนเพลียเรื้อรัง
-
เบื่ออาหาร
-
เสียงแหบ
-
มีไข้ต่ำ ๆ หรืออักเสบซ้ำ ๆ ของทางเดินหายใจ
การวินิจฉัยโรคมะเร็งปอด
แพทย์จะทำการวินิจฉัยโดยใช้วิธีต่าง ๆ เช่น:
-
เอกซเรย์ปอด (Chest X-ray)
-
เอกซเรย์คอมพิวเตอร์ (CT Scan)
-
การส่องกล้องหลอดลม (Bronchoscopy)
-
การเจาะตรวจชิ้นเนื้อปอด (Biopsy)
-
การตรวจสารบ่งชี้มะเร็ง (Tumor Markers) เช่น CEA, NSE เป็นต้น
.
การรักษามะเร็งปอด
แนวทางการรักษาจะขึ้นอยู่กับชนิดของมะเร็ง, ระยะของโรค, สุขภาพของผู้ป่วย และปัจจัยอื่น ๆ โดยแนวทางหลัก ได้แก่:
-
การผ่าตัด (ในระยะเริ่มต้น)
-
เคมีบำบัด (Chemotherapy)
-
การฉายรังสี (Radiation Therapy)
-
ยามุ่งเป้า (Targeted Therapy) และ
-
ภูมิคุ้มกันบำบัด (Immunotherapy)
แนวทางการป้องกันมะเร็งปอด
การป้องกันเป็นวิธีที่ดีที่สุด โดยสามารถทำได้ดังนี้:
-
หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่และเลิกสูบโดยเด็ดขาด
-
หลีกเลี่ยงควันบุหรี่มือสอง
-
สวมหน้ากากอนามัยในพื้นที่เสี่ยงฝุ่นหรือมลพิษสูง
-
หลีกเลี่ยงการสัมผัสสารเคมี/สารพิษ
-
รับประทานอาหารที่มีประโยชน์และมีสารต้านอนุมูลอิสระ
-
ออกกำลังกายสม่ำเสมอ พักผ่อนให้เพียงพอ
-
ตรวจสุขภาพและเอกซเรย์ปอดประจำปี โดยเฉพาะผู้ที่อยู่ในกลุ่มเสี่ยง
สรุป
แม้ว่า “มะเร็งปอด” จะเป็นโรคร้ายที่คร่าชีวิตคนจำนวนมาก แต่ก็สามารถป้องกันได้ หากเราดูแลสุขภาพและหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงอย่างถูกต้อง ที่สำคัญคือ “อย่ารอให้มีอาการ” การตรวจสุขภาพอย่างสม่ำเสมอจะช่วยให้พบโรคตั้งแต่ระยะเริ่มต้น ซึ่งมีโอกาสรักษาหายได้สูงกว่ามาก